Με αφορμή υγειονομικές διατάξεις οι αρχές επιχειρούν και πάλι να απαγορεύσουν τη διάθεση και στην ουσία την παραγωγή των παραδοσιακών προϊόντων του νησιού. Την Τρίτη 26/08, η αστυνομία συνέλαβε δυο παραγωγούς που επί χρόνια πουλούν το τυρί τους στην άτυπη λαϊκή της Χώρας, ενώ ξεκίνησαν έλεγχοι από την κτηνιατρική υπηρεσία και το υγειονομικό σε εστιατόρια και ταβέρνες που διαθέτουν ντόπια τυριά και κρέατα.
Η αθλιότητα σε όλο της το μεγαλείο: Μετά από καταγγελίες ιδιωτικών τυροκομείων για λόγους ανταγωνισμού, οι αργόσχολοι χαρτογιακάδες απειλούν το βιος χιλιάδων βοσκών και των οικογενειών τους. Όταν μάλιστα πριν δυο χρόνια οι ίδιοι οι αγρότες απευθύνθηκαν στην κτηνιατρική υπηρεσία και στο επαρχείο προκειμένου να ενημερωθούν για τις προϋποθέσεις που χρειάζονται για να συνεχίσουν να τυροκομούν παραδοσιακά σκόνταψαν πάνω στο τείχος άγνοιας και αδιαφορίας των γραφειοκρατών. Κι ενώ στην αρχή τους κορόιδευαν λέγοντας ότι ο νόμος απαγορεύει την τυροκόμιση από νωπό γάλα, στο τέλος, μετά από τις πιέσεις των παραγωγών, αναγκάστηκαν να παραδεχτούν ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Απάντηση πάντως για τους όρους της παραδοσιακής τυροκόμισης δεν πήραν ποτέ.
Kρατάνε τους αγρότες έρμαια σε έναν παράλογο γραφειοκρατικό κυκεώνα με ασαφείς νομοθεσίες που δεν αναγνωρίζουν την ιδιαιτερότητα του μικρού κλήρου στα νησιά κι έτσι αποκλείονται από επιλογές και δυνατότητες. Τρανό παράδειγμα είναι ότι με τους όρους που υπάρχουν σήμερα ελάχιστοι ναξιώτες μπορούν να βγάλουν άδεια σταβλικών εγκαταστάσεων αφού δεν υπάρχουν οι εκτάσεις που απαιτούνται. Επίσης, δεν λαμβάνουν υπόψη τους τις αλλαγές της χρήσης γης κάτω από την τουριστική πίεση που συμπιέζουν ακόμα περισσότερο την επιβίωση των αγροτών.
Από την άλλη οι μηχανισμοί ελέγχου και επιβολής ισχυροποιούνται και αναβαθμίζονται. Ο ΕΦΕΤ επιβάλλει συνεχώς πρόστιμα και πραγματοποιεί κατασχέσεις στο όνομα της ασφάλειας των καταναλωτών. Για να δώσουν μάλιστα κίνητρα στους ελεγκτές, τούς υποσχέθηκαν μερίδιο το 50% από τα πρόστιμα που θα επιβάλλουν.
Στην πραγματικότητα ο ασφυκτικός έλεγχος εκτοπίζει τους μικρούς παραγωγούς όλους εκείνους που δεν εντάσσονται ολοκληρωτικά στο σύστημα της οικονομίας της αγοράς. Ταυτόχρονα, η σύγχρονη διατροφική κρίση με τις διοξίνες στα κρέατα, με τις τρελές αγελάδες, με την καλλιέργεια και τη διάδοση των μεταλλαγμένων και πρόσφατα με τα μηχανόλαδα στο ηλιέλαιο είναι πλέον φαινόμενο συστημικό που συνυπάρχει με όλα τα συστήματα πιστοποίησης, τυποποίησης, ασφάλειας και υγιεινής (ISO, HACCP). Mέσα από τον έλεγχο της αγοράς και της παραγωγής οι βιομηχανίες σήμερα ιδιοποιούνται προϊόντα που χαρακτήριζαν ολόκληρες περιοχές όπως το αρσενικό τυρί εδώ στο νησί, το κρασί στη Σαντορίνη, η φέτα και πολλά άλλα. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες όπου τα βιομηχανικά τυριά έχουν εξοβελίσει τις μικρές παραγωγές των τυροκομικών προϊόντων. Οι παραγωγοί, έρμαιο του διεθνούς ανταγωνισμού και εξαρτημένοι από τις βιομηχανίες οδηγούνται σε αφανισμό. Ταυτόχρονα μέσα στην απέραντη χοάνη της ομογενοποίησης εκτοπίζεται για πάντα ο γευστικός πλούτος που μας χαρίζει η ποικιλομορφία, οι ιδιαιτερότητες του κάθε τόπου, η γνώση, το κέφι και το μεράκι του κάθε παραγωγού.
Σε αυτό ακριβώς το σκηνικό συνεπικουρούν εκείνοι που με ευκολία κατηγορούν τους αγρότες ότι δεν εκμεταλλεύτηκαν τις δήθεν ευκαιρίες που τους δίνονται από την ευρωπαϊκή ένωση, ότι σπατάλησαν τις επιδοτήσεις και δεν βελτίωσαν τις υποδομές τους ώστε να μπορούν να επιβιώσουν στις νέες συνθήκες. Όμως, οι κοινοτικές ενισχύσεις ούτε αθώες είναι, ούτε αποδεικνύουν καμιά γενναιοδωρία της Ε.Ε.. Άλλωστε οι έλληνες αγρότες έχουν το μισό εισόδημα από τους ευρωπαίους συναδέλφους τους.
Εξάλλου μέσω των επιδοτήσεων, η Ε.Ε. χαράσσει συγκεκριμένες πολιτικές που τα αποτελέσματά τους τα ζούμε από πρώτο χέρι μέσα στα τελευταία 20 χρόνια. Η σύγχρονη αγροτική κρίση στη χώρα έχει να κάνει με το ξεκλήρισμα 182.000 αγροτικών νοικοκυριών την τελευταία εικοσαετία και άλλων 70.000 που είναι υπερχρεωμένοι στην Αγροτική Τράπεζα, έχει να κάνει με την συγκεντροποίηση της παραγωγής και των γεωργικών εκμεταλλεύσεων στα χέρια λίγων, έχει να κάνει με τη μετατροπή των αγροτών σε κολίγους των εταιρειών, έχει να κάνει, τέλος, με την απόλυτη κυριαρχία των μεγάλων αγροτο-διατροφικών επιχειρήσεων. Το πρόβλημα είναι σύνθετο και είναι σαφώς πολιτικό αφού στο όνομα της ασφάλειας των καταναλωτών στην πραγματικότητα πριμοδοτούνται τα συμφέροντα των βιομηχανιών από τη μια και από την άλλη οι αγρότες απαξιώνονται και εξανδραποδίζονται ενώ εξαλείφεται παντελώς κάθε δυνατότητα κοινωνικού ελέγχου πάνω στη διατροφή μας. Κατά τα άλλα, στη Νάξο κανείς δεν διαμαρτύρεται για τις τιμές του γάλακτος που παραμένουν σταθερές εδώ και πολλά χρόνια, ενώ το κόστος των εργαλείων, των λιπασμάτων, των ζωοτροφών και των σπόρων κάθε χρόνο ανεβαίνει. Κανείς επίσης από τις αρχές δεν μιλάει για το γεγονός, ότι έτσι όπως δίνονται οι επιδοτήσεις έχουν δημιουργήσει έναν υπερτροφικό κτηνοτροφικό τομέα με αποτέλεσμα την υπερβόσκηση και την εξάρτηση των παραγωγών από αμφιβόλου ποιότητας ζωοτροφές που πρόθυμα τους πωλούν, κερδοσκοπώντας, ο συνεταιρισμός αλλά και οι ιδιώτες έμποροι. Ειδικά τον περασμένο χειμώνα οι αυξήσεις στις ζωοτροφές ήταν κατακόρυφες και έγιναν μεγάλες αγροτικές κινητοποιήσεις σε όλη την Ευρώπη.
Σήμερα, το μεγαλύτερο μέρος των κτηνοτρόφων της ορεινής Νάξου είναι υπερχρεωμένοι και απλά αναπαράγουν το βιος τους προς όφελος των δανειστών τους. Τα τυροκομία είναι από τις τελευταίες ζωντανές παραδόσεις του τόπου και αποτελούν το μοναδικό συνδετικό κρίκο που διατηρεί τον κοινωνικό ιστό της ορεινής Νάξου.
Η αθλιότητα σε όλο της το μεγαλείο: Μετά από καταγγελίες ιδιωτικών τυροκομείων για λόγους ανταγωνισμού, οι αργόσχολοι χαρτογιακάδες απειλούν το βιος χιλιάδων βοσκών και των οικογενειών τους. Όταν μάλιστα πριν δυο χρόνια οι ίδιοι οι αγρότες απευθύνθηκαν στην κτηνιατρική υπηρεσία και στο επαρχείο προκειμένου να ενημερωθούν για τις προϋποθέσεις που χρειάζονται για να συνεχίσουν να τυροκομούν παραδοσιακά σκόνταψαν πάνω στο τείχος άγνοιας και αδιαφορίας των γραφειοκρατών. Κι ενώ στην αρχή τους κορόιδευαν λέγοντας ότι ο νόμος απαγορεύει την τυροκόμιση από νωπό γάλα, στο τέλος, μετά από τις πιέσεις των παραγωγών, αναγκάστηκαν να παραδεχτούν ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Απάντηση πάντως για τους όρους της παραδοσιακής τυροκόμισης δεν πήραν ποτέ.
Kρατάνε τους αγρότες έρμαια σε έναν παράλογο γραφειοκρατικό κυκεώνα με ασαφείς νομοθεσίες που δεν αναγνωρίζουν την ιδιαιτερότητα του μικρού κλήρου στα νησιά κι έτσι αποκλείονται από επιλογές και δυνατότητες. Τρανό παράδειγμα είναι ότι με τους όρους που υπάρχουν σήμερα ελάχιστοι ναξιώτες μπορούν να βγάλουν άδεια σταβλικών εγκαταστάσεων αφού δεν υπάρχουν οι εκτάσεις που απαιτούνται. Επίσης, δεν λαμβάνουν υπόψη τους τις αλλαγές της χρήσης γης κάτω από την τουριστική πίεση που συμπιέζουν ακόμα περισσότερο την επιβίωση των αγροτών.
Από την άλλη οι μηχανισμοί ελέγχου και επιβολής ισχυροποιούνται και αναβαθμίζονται. Ο ΕΦΕΤ επιβάλλει συνεχώς πρόστιμα και πραγματοποιεί κατασχέσεις στο όνομα της ασφάλειας των καταναλωτών. Για να δώσουν μάλιστα κίνητρα στους ελεγκτές, τούς υποσχέθηκαν μερίδιο το 50% από τα πρόστιμα που θα επιβάλλουν.
Στην πραγματικότητα ο ασφυκτικός έλεγχος εκτοπίζει τους μικρούς παραγωγούς όλους εκείνους που δεν εντάσσονται ολοκληρωτικά στο σύστημα της οικονομίας της αγοράς. Ταυτόχρονα, η σύγχρονη διατροφική κρίση με τις διοξίνες στα κρέατα, με τις τρελές αγελάδες, με την καλλιέργεια και τη διάδοση των μεταλλαγμένων και πρόσφατα με τα μηχανόλαδα στο ηλιέλαιο είναι πλέον φαινόμενο συστημικό που συνυπάρχει με όλα τα συστήματα πιστοποίησης, τυποποίησης, ασφάλειας και υγιεινής (ISO, HACCP). Mέσα από τον έλεγχο της αγοράς και της παραγωγής οι βιομηχανίες σήμερα ιδιοποιούνται προϊόντα που χαρακτήριζαν ολόκληρες περιοχές όπως το αρσενικό τυρί εδώ στο νησί, το κρασί στη Σαντορίνη, η φέτα και πολλά άλλα. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες όπου τα βιομηχανικά τυριά έχουν εξοβελίσει τις μικρές παραγωγές των τυροκομικών προϊόντων. Οι παραγωγοί, έρμαιο του διεθνούς ανταγωνισμού και εξαρτημένοι από τις βιομηχανίες οδηγούνται σε αφανισμό. Ταυτόχρονα μέσα στην απέραντη χοάνη της ομογενοποίησης εκτοπίζεται για πάντα ο γευστικός πλούτος που μας χαρίζει η ποικιλομορφία, οι ιδιαιτερότητες του κάθε τόπου, η γνώση, το κέφι και το μεράκι του κάθε παραγωγού.
Σε αυτό ακριβώς το σκηνικό συνεπικουρούν εκείνοι που με ευκολία κατηγορούν τους αγρότες ότι δεν εκμεταλλεύτηκαν τις δήθεν ευκαιρίες που τους δίνονται από την ευρωπαϊκή ένωση, ότι σπατάλησαν τις επιδοτήσεις και δεν βελτίωσαν τις υποδομές τους ώστε να μπορούν να επιβιώσουν στις νέες συνθήκες. Όμως, οι κοινοτικές ενισχύσεις ούτε αθώες είναι, ούτε αποδεικνύουν καμιά γενναιοδωρία της Ε.Ε.. Άλλωστε οι έλληνες αγρότες έχουν το μισό εισόδημα από τους ευρωπαίους συναδέλφους τους.
Εξάλλου μέσω των επιδοτήσεων, η Ε.Ε. χαράσσει συγκεκριμένες πολιτικές που τα αποτελέσματά τους τα ζούμε από πρώτο χέρι μέσα στα τελευταία 20 χρόνια. Η σύγχρονη αγροτική κρίση στη χώρα έχει να κάνει με το ξεκλήρισμα 182.000 αγροτικών νοικοκυριών την τελευταία εικοσαετία και άλλων 70.000 που είναι υπερχρεωμένοι στην Αγροτική Τράπεζα, έχει να κάνει με την συγκεντροποίηση της παραγωγής και των γεωργικών εκμεταλλεύσεων στα χέρια λίγων, έχει να κάνει με τη μετατροπή των αγροτών σε κολίγους των εταιρειών, έχει να κάνει, τέλος, με την απόλυτη κυριαρχία των μεγάλων αγροτο-διατροφικών επιχειρήσεων. Το πρόβλημα είναι σύνθετο και είναι σαφώς πολιτικό αφού στο όνομα της ασφάλειας των καταναλωτών στην πραγματικότητα πριμοδοτούνται τα συμφέροντα των βιομηχανιών από τη μια και από την άλλη οι αγρότες απαξιώνονται και εξανδραποδίζονται ενώ εξαλείφεται παντελώς κάθε δυνατότητα κοινωνικού ελέγχου πάνω στη διατροφή μας. Κατά τα άλλα, στη Νάξο κανείς δεν διαμαρτύρεται για τις τιμές του γάλακτος που παραμένουν σταθερές εδώ και πολλά χρόνια, ενώ το κόστος των εργαλείων, των λιπασμάτων, των ζωοτροφών και των σπόρων κάθε χρόνο ανεβαίνει. Κανείς επίσης από τις αρχές δεν μιλάει για το γεγονός, ότι έτσι όπως δίνονται οι επιδοτήσεις έχουν δημιουργήσει έναν υπερτροφικό κτηνοτροφικό τομέα με αποτέλεσμα την υπερβόσκηση και την εξάρτηση των παραγωγών από αμφιβόλου ποιότητας ζωοτροφές που πρόθυμα τους πωλούν, κερδοσκοπώντας, ο συνεταιρισμός αλλά και οι ιδιώτες έμποροι. Ειδικά τον περασμένο χειμώνα οι αυξήσεις στις ζωοτροφές ήταν κατακόρυφες και έγιναν μεγάλες αγροτικές κινητοποιήσεις σε όλη την Ευρώπη.
Σήμερα, το μεγαλύτερο μέρος των κτηνοτρόφων της ορεινής Νάξου είναι υπερχρεωμένοι και απλά αναπαράγουν το βιος τους προς όφελος των δανειστών τους. Τα τυροκομία είναι από τις τελευταίες ζωντανές παραδόσεις του τόπου και αποτελούν το μοναδικό συνδετικό κρίκο που διατηρεί τον κοινωνικό ιστό της ορεινής Νάξου.
ΟΧΙ ΣΤΑ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΤΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ
ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΤΟΥΣ ΔΥΟ ΔΙΩΚΟΜΕΝΟΥΣ ΑΓΡΟΤΕΣ
Αυτόνομη Πρωτοβουλία Νάξου
