Ένας από τους μύθους της κουλτούρας μας είναι πως η επιστήμη βρίσκεται στην υπηρεσία της ανθρωπότητας. Όπως πολλοί μύθοι έχει μια χαλαρωτική-ηρεμιστική δράση στη συνείδηση του κόσμου. Από τη μια στη συνείδηση των επιστημόνων, οι οποίοι σκέφτονται ικανοποιημένοι πως επιτελούν μια σημαντική και κοινωφελή εργασία και από την άλλη στη σκέψη της ‘κοινής γνώμης’ που κοιτά με σεβασμό και εμπιστοσύνη την επιστήμη σαν να πρόκειται για μια μητέρα γεμάτη φροντίδα που δεν έχει άλλο λόγο ύπαρξης από το να λύσει τα προβλήματά τους και να εξαλείψει κάθε πόνο και δυστυχία. Μυθολογίες, ιδεολογίες δηλαδή που νομιμοποιούν την εξουσία και εκπαιδεύουν τους ανθρώπους στο να την αποδέχονται.
Ένας τέτοιος μύθος προσπαθεί να γίνει και η σύγχρονη βιοτεχνολογία.
Η γενετική τεχνολογία είναι ριζοσπαστική: δεν έχει ανάγκη αποδείξεων, δεν πρόκειται για «εργαστηριακά πειράματα». Πράγματι αυτό που παρουσιάζεται ως πείραμα είναι ήδη περατωμένο και αμετάκλητο, είναι η πραγμάτωση μιας μετατροπής του οικοσυστήματος.
Η γενετική μηχανική εκτός από τον αγροτικό τομέα (γενετικά τροποποιημένα φυτά) εφαρμόζεται και στον ιατρο-φαρμακευτικό τομέα, ένα πεδίο που κανείς δεν τολμά να θέσει υπό συζήτηση. Ο διάχυτος και εξ επαγωγής φόβος των «ατόμων» είναι το κλειδί με το οποίο το κράτος (κυριαρχία) προτίθεται να ανοίξει την πόρτα στην βιοτεχνολογική έρευνα που οπωσδήποτε έχει φτάσει στην κλωνοποιήση για θεραπευτικούς λόγους (βλαστοκύτταρα) και όχι βέβαια, προς το παρόν, για αναπαραγωγικούς λόγους (εξάλλου η περίπτωση της Doly ήταν λίγο αποκαρδιωτική, πέθανε απο πρόωρη γήρανση και υποφέροντας απο σοβαρή αρθρίτιδα). Φόβος για το θάνατο, για την αρρώστια, για τη διαφορετικότητα και κατά συνέπεια εύκολη η απαλλοτρίωση της ζωής ανδρών και γυναικών, του σώματός τους, του οποίου βέβαια δεν είναι καν ικανοί να νιώσουν και να διαχειριστούν την αλλαγή και τη μοναδικότητά του. Οι βιοτεχνολογίες απο την άλλη υπόσχονται θαυματουργές περιποιήσεις: με θέληση και αποφασιστικότητα (πάντα) θα θεραπεύσουν τις αρρώστιες, που δεν είναι άλλο απο φυσιολογική κατάληξη ενός τρόπου ζωής που η ίδια η σύζευξη εξουσίας-επιστήμης δημιούργησε. Είμαστε καθημερινά εξαναγκασμένoi να ζούμε σε ανθυγιεινά περιβάλλοντα, που ναρκοθετούν τη ζωή του καθένα, χώροι που επινοήθηκαν και ζητήθηκαν από τις ίδιες φιγούρες που τώρα αξιώνουν να μας πουλήσουν τις θεραπείες και τις λύσεις.
Η βιοτεχνολογία είναι ριζοσπαστική όσον αφορά και την ίδια την πειραματική διαδικασία των φαρμακευτικών τεστ που στηρίζονται σε δοκιμές πάνω σε ζώα. Σήμερα το 30% των ζώων που βασανίζονται στα διάφορα εργαστήρια είναι προϊόντα γενετικών χειραγωγήσεων: ζώα με ψευδο-καρκίνους, ψευδο-λευχαιμίες ή εντελώς γυμνά απο τρίχωμα. Εάν πριν περιορίζονταν στο να βασανίζουν τα ζώα στο χειρουργικό τραπέζι, τώρα τα βασανιστήρια αρχίζουν απο τη γέννηση. Πρόκειται για μια διαδικασία παραμορφωμένη απο τη σαδιστική όσο και ηλίθια ιδέα της πρόκλησης συμπτωμάτων των ασθενειών μέσω της γενετικής χειραγώγησης και στη συνέχεια μελέτη της ασθένειας όχι σαν το αποτέλεσμα πολλαπλών μεταβλητών, αλλά σαν αυτό που ο ίδιος ο ερευνητής δημιούργησε. Όπως πάντα βέβαια αυτό που αρχίζει με τα ποντίκια και τα ινδικά χοιρίδια συνεχίζει μέχρι το τελευταίο πειραματόζωο που δεν είναι άλλο απο τον ‘ασθενή’ - καταναλωτή φαρμάκων, τον αδαή και γεμάτο εμπιστοσύνη για τον παθητικό του ρόλο.
Πράσινη επανάσταση και πράσινα άλογα
Στις αρχές της δεκαετίας του ’60 εμφανίστηκε και προωθήθηκε από τους διάφορους υπερεθνικούς οργανισμούς, Διεθνή Τράπεζα, ΔΝΤ, ΟΗΕ, η πολιτική της «πράσινης επανάστασης» σαν μια προσπάθεια καταπολέμησης της φτώχειας και της πείνας ιδιαίτερα στο λεγόμενο τρίτο κόσμο. Αφορούσε στην εφαρμογή νέων τεχνολογιών όπως η χρήση βελτιωμένων σπόρων και ποικιλιών, η χρήση φυτοφαρμάκων και χημικών λιπασμάτων και η εκτεταμένη εκμηχάνιση κυρίως στην επεξεργασία των εδαφών και στη συλλογή των καλλιεργειών και περιλάμβανε εφαρμογή αρδευτικών συστημάτων, δημιουργία φραγμάτων, εκτροπές ποταμών κ.λ.π. Βασική προϋπόθεση αυτής της πολιτικής ήταν η επιβολή μιας νέας καλλιεργητικής αντίληψης, της υϊοθέτησης της μονοκαλλιέργειας δηλ. της καλλιέργειας τεράστιων γεωργικών εκτάσεων με ένα συγκεκριμένο είδος, κυρίως βιομηχανικών, φυτών. Το συγκεκριμένο μοντέλο ανάπτυξης του αγροτικού τομέα επιβλήθηκε στηριζόμενο στην ιδεολογική τρομοκρατία του αναπόφευκτου και του μονόδρομου. Εκατομμύρια αγρότες πετάχτηκαν έξω απο τη γεωργική δραστηριότητα, οι σχέσεις παραγωγής μετασχηματίστηκαν σε παγκόσμιο επίπεδο, η γη και η παραγωγή πέρασαν στα χέρια νεοτσιφλικάδων και η γεωργία ενσωματώθηκε οργανικά στις ανάγκες της βιομηχανίας εισρροών και τροφίμων. Για παράδειγμα στις ΗΠΑ, μία από τις τρεις μεγαλύτερες χώρες σε παραγωγή δημητριακών, κρέατος και λαχανικών και τέταρτη στην παραγωγή φρούτων λιγότερο από το 4% του πληθυσμού ασχολείται με την παραπάνω παραγωγή, δηλαδή με λιγότερο απο το 4% του πληθυσμού της μια χώρα παράγει σχεδόν το 30% της παγκόσμιας αγροτικής και ζωοτεχνικής παραγωγής. Αφού για την επιστήμη σήμερα η πείνα έγκειται σε έλλειψη μέσων, γιατί έλυσε το πρόβλημα η «πράσινη επανάσταση» που εξόπλισε με τόσα υγιεινά και χρήσιμα εφόδια όλο τον αγροτικό πληθυσμό; Οι φτωχές χώρες δεν έχουν πρόσβαση στην τεχνολογία και σίγουρα μαστίζονται από πολέμους, εμπάργκο, μαζικές μετακινήσεις πληθυσμού. Κάτι ξέρουν η Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ που σε μια κίνηση μεγαλοψυχίας και αναγνώρισης προς αυτούς που αγωνίζονται για την δημοκρατία και την καταπολέμηση της διαφθοράς χάρισαν το εξωτερικό χρέος 18 αναπτυσσόμενων χωρών. Ένας πραγματικά θαυμαστός νέος κόσμος ανατέλει. Τώρα το τι θα φάνε αυτοί οι 18 στο νέο επί ίσοις όροις τραπέζι με μεροκάματο μικρότερο από ένα δολάριο είναι ένα άλλο ζήτημα, προφανώς θα εισηγηθούν ένα νέο δάνειο.
Τα 30-40 χρόνια εφαρμογής-επιβολής των αξιωμάτων της «πράσινης επανάστασης» είχαν σαν αποτέλεσμα μια προδιαγραφείσα τραγική κατάληξη, όπως π.χ. το ξέσπασμα εκατοντάδων ένοπλων συρράξεων λόγω απορρύθμισης και καταστροφής των τοπικών κοινωνιών και οικονομιών, με τεράστιες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές και βιομηχανική πια παραγωγή προσφύγων και εκτοπισμένων. Σε πλανητικό επίπεδο περισσότεροι απο ένα δισεκατομύριο άνθρωποι είναι υποσιτισμένοι. Καθημερινά περίπου 850 εκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν από πείνα ενώ απο την άλλη (κυρίως στη Β. Αμερική και στην Ευρώπη) περίπου 600 εκατομύρια άνθρωποι είναι υπερσιτισμένοι και υπέρβαροι. Εβδομήντα χώρες έχουν πάνω απο το 10% του πληθυσμού τους κάτω απο το επίπεδο της φτώχειας (λιγότερο απο ένα δολάριο την ημέρα).
Αυτό που χαρακτήρισε τα τελευταία 50 χρόνια ανάπτυξης είναι η τέλεση οικολογικών εγκλημάτων με εκατομμύρια εκτάρια υποβαθμισμένης και ακατάλληλης τώρα πια αγροτικής επιφάνειας (158 εκατομμύρια εκτάρια στη Β. Αμερική, 219 εκατομμύρια εκτάρια στην Ευρώπη, 243 στη Λατινική Αμερική, 494 στην Αφρική, 747 στην Ασία), η εξάντληση του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα ή την υφαλμύρωσή του όπως και τα 15 εκατομμύρια εκτάρια που καταστράφηκαν μόνο στη δεκαετία του 1980 προς αναζήτηση νέων καλλιεργήσιμων γαιών και βοσκοτόπων. Προφανώς, τα παραπάνω δεν είναι αρκετά. Αναδύονται λοιπόν εκ νέου οι καλές προθέσεις και τα ευγενή αισθήματα της υπερεθνικής κυριαρχίας για τη σωτηρία από τη φτώχεια και την ανέχεια των μη κατεχόντων. Αυτή τη φορά τη λύση αποτελεί το «έσχατο τεχνολογικό σύνορο» η βιοτεχνολογία που και πάλι αξιωματικά θα πρέπει να εφαρμοστεί -επιβληθεί από τους κύριους υπεύθυνους της πολιτικής, κοινωνικής, οικονομικής και εν γένει οικολογικής χρεοκοπίας, την παγκόσμια τράπεζα, το ΔΝΤ, τους ΟΗΕ-FAO, τις υπερεθνικές εταιρείες του αγροχημικού τομέα και τα συνεργαζόμενα biotech ερευνητικά κέντρα (δημόσια και ιδιωτικά). Προπαγανδιστικοί πυλώνες αυτής της νέας επίθεσης (ίσως τελευταίας, απο εμάς εξαρτάται) τα ίδια ακριβώς επιχειρήματα -μυθεύματα, η καταπολέμηση της φτώχειας και η εξάλειψη της πείνας, αυτή τη φορά γαρνιρισμένα με οικολογική ευαισθησία και life-style παραινέσεις για υποκαλορικές δίαιτες στους χαμπουργκερωμένους κάφρους του Βορρά. Πρόκειται δηλαδή για μια γραμμική συνάρτηση εξορθολογισμένων - υποτίθεται- παραγόντων όπως:
1. Αύξηση της γεωργικής παραγωγής και εξάλειψη της πείνας (δεν αρκούν προφανώς οι εκατοντάδες τόνοι γεωργικών προϊόντων που πετιούνται καθημερινά στις υπερκορεσμένες χωματερές του υπερσιτισμένου αναπτυγμένου κόσμου).
Η εξάλειψη λοιπόν της πείνας που επικαλούνται, θα προέλθει από τις αυξημένες παραγωγές και από την μειωμένη χρήση ζιζανιοκτόνων και εντομοκτόνων (μείωση του κόστους καλλιέργειας).
Τα μέχρι τώρα στοιχεία δεν δείχνουν σημαντική αύξηση της παραγωγής από την εισαγωγή γενετικά τροποποιημένων (γ.τ.) ποικιλιών. Σε κάποιες περιπτώσεις υπήρξε μείωση, όπως συνέβη στις πρώτες καλλιέργειες το 1992 στο Πουέρτο Ρίκο ή το 1997, όταν αρκετοί καλλιεργητές βαμβακιού round up ready στο δέλτα του Μισισιπή παραπονιόντουσαν για χαμηλές ποιοτικές και ποσοτικές παραγωγές, για πρόωρη πτώση και παραμόρφωση των καρυδιών της φυτεία τους και τελικά αποζημιώθηκαν από την πολυεθνική εταιρεία monsanto. Μελέτες του πανεπιστημίου Ιλλινόις έδειξαν ότι το οικονομικό όφελος προκύπτει μόνο σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως π.χ. για τους καλλιεργητές καλαμποκιού, οι οποίοι έχουν όφελος στις περιπτώσεις μεγάλου βαθμού προσβολής από τα έντομα, οπότε η τιμή του προϊόντος τους είναι αρκετά υψηλή (οι γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες γενικά έχουν υψηλό κόστος εγκατάστασης που προκύπτει από την αγορά του σπόρου). Αυτοί που φαίνονται ευνοημένοι στην υπάρχουσα κατάσταση είναι οι καλλιεργητές γενετικά τροποποιημένης σόγιας όπου, λόγω του ανταγωνισμού των εταιρειών, έχουμε μείωση της τιμής των ζιζανιοκτόνων.
Υπολογίζεται πως ακόμα και με πλήρη αποδοχή των γενετικά τροποποιημένων φυτών από την Ευρωπαϊκή Ένωση η αύξηση των αποδοχών των αγροτών δεν θα ξεπεράσει το 4,9 % για το γ.τ καλαμπόκι και το 1,7 % για τη γ.τ σόγια.
Η κοινωφελής δράση και η ανθρωπιστική διάθεση των αγροχημικών εταιριών διαφαίνεται καλύτερα στην προσπάθεια εισαγωγής (έχει ανασταλλεί προσωρινά) των ‘στείρων σπόρων’ (γ.τ σπόροι που περιέχουν «γονίδια εξολοθρευτές»-terminator genes τα οποία καταστούν τους σπόρους άγονους στη δεύτερη γενιά). Η αλήθεια βέβαια είναι πως εκτός από τις πολιτικές συνέπειες του άμεσου πια οικονομικού και κοινωνικού ελέγχου δηλ. αγορά σπόρου κάθε χρόνο, έλεγχος στο χωράφι απο την εταιρία όποτε αυτή το θεωρεί σκόπιμο, επιβολή προστίμων όταν διαπιστώνονται παρατυπίες, ποσοστά χρήσης τεχνολογίας και αποκλειστική χρήση συγκεκριμένων φυτοπροστατευτικών προϊόντων, η κατάσταση για τους απανταχού αγρότες θα παρέμενε ως έχει αφού ακόμα και τα υβρίδια υψηλής απόδοσης που χρησιμοποιούνται τα τελευταία χρόνια είναι σε μεγάλο ποσοστό σπόροι μη επαναχρησιμοποιήσιμοι. Οι βελτιωμένοι σπόροι πρακτικά, δεν είναι σπόροι υψηλών αποδόσεων αλλά σπόροι υψηλής ανταπόκρισης καθώς η αυξημένη απόδοσή τους εξαρτάται κυρίως από την αυξημένη εισροή χημικών λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων και νερού.
Η υπερπαραγωγή και κατανάλωση, η κατασπατάληση ζωτικών πόρων και η κατάχρηση εμπορευμάτων είναι λειτουργικοί παράγοντες στη μεγιστοποίηση των κερδών. Το πρόβλημα, σίγουρα, δεν είναι η ποσότητα παραγόμενων προϊόντων αλλά το ίδιο το σύστημα παραγωγής και εμπορικής τους διάθεσης. Εξάλλου τα γ.τ. φυτά κατασκευάστηκαν κυρίως για βιομηχανική χρήση και για την εκτροφή ζώων. Αναφορικά, η καλλιέργεια σόγιας καλύπτει το 62% της παγκόσμιας έκτασης των μεταλλαγμένων καλλιεργειών, το καλαμπόκι το 21%, το βαμβάκι 12% και η ελαιοκράμβη το 4%. Όσο για την ελαιοκράμβη και την συνεισφορά στην εξάλειψη της πείνας όταν το λάδι της αντικαταστήσει αυτό της καρύδας και του φοίνικα (χρησιμοποιούνται στην κοσμετολογία), θα το αντιληφθούν καλύτερα τα 21 εκατομμύρια φιλιπινέζων (30% πλυθησμού) που ασχολούνται άμεσα ή έμμεσα με την παραγωγή λαδιού καρύδας που αποτελεί το 7% των εξαγωγών των Φιλλιπίνων.
2. Μείωση της χρήσης ζιζανιοκτόνων
Υποστηρίζουν πως η εισαγωγή γονιδίων ανθεκτικότητας σε συγκεκριμένα ολικά ζιζανιοκτόνα glyphosate-Round up (Μonsanto) και glufosinate-Liberty (AgrEvo-Aventis, πριν από μερικούς μήνες εξαγοράστηκε από την Bayer Crop Science) θα επιτρέπει σαρωτικούς ψεκασμούς με τα παραπάνω επιτυγχάνοντας την καταστροφή όλων των φυτών-ζιζανίων εκτός της γ.τ καλλιέργειας. Έτσι, οι παραγωγοί θα χρησιμοποιούν ένα μόνο σκεύασμα και θα απαλλάσσονται από τα ενοχλητικά ζιζάνια, ενώ βέβαια θα ρυπαίνουν λιγότερο το περιβάλλον.
Η αλήθεια είναι πως από την εισαγωγή των μεταλλαγμένων η κατανάλωση του Round up αυξήθηκε κατά 50%, ενώ πανεπιστημιακές μελέτες για 8 000 γεωργικές εκμεταλλεύσεις καταλήγουν στο ότι όσοι καλλιεργούν γ.τ προϊόντα χρησιμοποιούν 2-3 φορές περισσότερα ζιζανιοκτόνα από αυτούς που κάνουν ολοκληρωμένη καταπολέμηση (εξορθολογισμένη δηλαδή χρήση φυτοπροστατευτικών ουσιών και χημικών λιπασμάτων). Δεν είναι τυχαίο που η Monsanto έχει ζητήσει να αυξηθούν κατά 200 φορές τα όρια υπολειμμάτων του Glyphosate στη Round Up Ready σόγια. Ήδη στην Αμερική χάνονται σοδειές βαμβακιού και σόγιας λόγω της ανάπτυξης ανθεκτικότητας στο ζιζανιοκτόνο Glyphosate ενός ταχέως εξαπλωμένου ζιζανίου του Palmer amaranth.
Όσον αφορά τώρα στις δραστικές ουσίες glyphosate και glyphofosinate που προωθούνται σαν “φιλικές προς το περιβάλλον” σειρά πανεπιστημιακών μελετών καταδεικνύει ότι:
Α) Σκοτώνουν φυτά και βακτήρια επεμβαίνοντας στα ενζυμικά τους συστήματα
Β) Η οδός μεταβολισμού τους είναι εξαιρετικα πολύπλοκη και εμπλέκονται ακόμα και άγνωστα μέχρι σήμερα ενζυμικά συστήματα
Γ) Αυξάνουν τα επίπεδα οιστρογόνων στα ψεκασμένα φυτά ενώ κανείς δεν μιλά και τις περισσότερες φορές δεν γνωρίζουν για τις αλλαγές στα επίπεδα οιστρογόνων των ΓΤ φυτών και τις συνέπειες τους στους καταναλωτές
Δ) Αντίθετα με ό,τι υποστηρίζουν και αναγράφονται στα σκευάσματα τους η Monsanto και η Aventis, για περίοδο ημιζωής 140 ημερών το glyphosate και glyphofosinate είναι ουσίες σταθερές και δεν διασπόνται εύκολα (Φιλανδία μετά από 249 ημέρες, Βρετανική Κολομβία 360, Σουηδία 1-3 χρόνια μετά την εφαρμογή) Υπολείμματα βρέθηκαν στη συγκομιδή μαρουλιών, καρότων, κριθαριού ένα χρόνο μετά την εφαρμογή
Ε) Κατά τους ψεκασμούς μπορεί να ανιχνευθούν και
ΣΤ) Έχουν ανιχνευτεί σε επιφανειακά, υπόγεια και αρτεσιανά νερά
Ζ) Είναι τοξικά και για τον άνθρωπο. Η χρόνια χρήση προκαλεί:
-αλλοιώσεις των σιελογόνων αδένων
-μείωση παραγωγής σπερματοζωαρίων
-ακανόνιστο οιστρικό κύκλο
-ορμονικές διαταραχές, αποβολές, γενετικές βλάβες
Η) Σκοτώνουν ωφέλιμα έντομα
Θ) Βλάπτουν τους πληθυσμούς γαιωσκωλήκων ακόμα και στο 1/20 της τυπικά χρησιμοποιούμενης δοσολογίας
Ι) Αναστέλλουν την ανάπτυξη των Μυκόρριζων. Μειώνουν την αζωτοδεύσμευση για μέχρι και 120 μέρες μετά την εφαρμογή
ΙΑ) Επάγουν την εμφάνιση φυτασθενειών κυρίως μυκητολογικών.
Αυτά βέβαια χωρίς να πάρουμε υπόψη πως η αλόγιστη χρήση έχει επιφέρει ήδη την δημιουργία υπερ-ζιζανίων
3. Μείωση στη χρήση εντομοκτόνων
Έχουν δημιουργηθεί ποικιλίες πατάτας, καλαμποκιού και βαμβακιού που περιέχουν ένα συνθετικό γονίδιο για την παραγωγή της δ-ενδοτοξίνης του Bacilus thuringiensis με στόχο την ανθεκτικότητα έναντι προσβολών από συγκεκριμένα έντομα. Ο Bacilus thuringiensis είναι βακτήριο του εδάφους και χρησιμοποιείται από τους βιοκαλλιεργητές από τις αρχές του 1970. Τα βακτήρια Βt έχουν μικρή διάρκεια ζωής και η τοξίνη που παράγουν ενεργοποιείται μόνο στο αλκαλικό περιβάλλον του πεπτικού συστήματος συγκεκριμένων σκουληκιών. Στα γ.τ. φυτά η δ-ενδοτοξίνη είναι συνεχώς παρούσα ώστε να παρουσιάζουν από μόνα τους εντομοκτόνο δράση. Η συνεχής έκκριση της εντομοκτόνου ουσίας και η παρουσία της σε όλους τους ιστούς των γ.τ φυτών είχε σαν αποτέλεσμα, την ανάπτυξη ανθεκτικότητας στα έντομα που προσβάλλουν το καλαμπόκι και το βαμβάκι. Μετά από τρία χρόνια επαφής με τα γ.τ. φυτά, η ανθεκτικότητα στη συγκεκριμένη εντομοκτόνο τοξίνη αυξήθηκε μέχρι και 5.000 φορές κάτι που δεν είχε παρατηρηθεί μετά από 38 χρόνια χρήσης του φυσικού μικροοργανισμού. Η σοβαρότητα της κατάστασης οδήγησε την ΕΡΑ (ENVIRONMENTAL PROTECTION AGENCY) να προτείνει στους παραγωγούς να σπέρνουν μαζί με το ΒΤ βαμβάκι ΚΑΙ ΜΗ ΓΤ (συμβατικό) για να επιτευχθεί καθυστέρηση στην ανάπτυξη ανθεκτικότητας. Αρχικά γνωρίζαμε μία οδό ανάπτυξης ανθεκτικότητας, αυτή των υποδοχέων/διαμεσολαβητών, τώρα ανακαλύφθηκε μια ακόμα στην οποία εμπλέκονται πρωτεϊνάσες του στομάχου. Έπεται συνέχεια!
Οι περιβαλλοντικές συνέπειες είναι ανυπολόγιστες ενώ οι διαβεβαιώσεις για την ασφάλεια ήδη εγκεκριμένων ποικιλιών όπως το καλαμπόκι ΜΟΝ 810 της monsanto ή το Bt 11 της syngenta αποδείχθηκαν μάλλον ύποπτες. Παρά τις αρχικές εκτιμήσεις, ότι τα χαμηλά επίπεδα Bt-τοξίνης δεν θα έπρεπε να ενέχουν κανένα κίνδυνο για έντομα «μη στόχους», πολυετείς ανεξάρτητες μελέτες απέδειξαν ότι οι συνέπειες της έκθεσης των προνυμφών της πεταλούδας Μονάρχης στη γύρη των παραπάνω ποικιλιών του καλαμποκιού ήταν καταστρεπτικές και υπήρξε μείωση κατά 20% των προνυμφών που έφταναν στο στάδιο της πεταλούδας. Οι συνέπειες αναμένονται ακόμη πιο καταστρεπτικές από την καλλιέργεια άλλων ποικιλιών όπως το καλαμπόκι Bt 176 πάλι της syngenta που παρουσιάζει υψηλότερα επίπεδα τοξίνης Bt στη γύρη της. Άκρως ανησυχητικά είναι επίσης τα αποτελέσματα τετραετούς κυβερνητικής μελέτης στη Βρετανία η οποία καταδεικνύει τις δραματικές επιπτώσεις που έχει η καλλιέργεια γ.τ ελαιοκράμβης στους πληθυσμούς μελισσών, πεταλούδων καθώς και πουλιών. (στην προκειμένη οι επιπτώσεις είναι έμμεσες).
Για την παραγωγή φυτοφαρμάκων παγκοσμίως, δαπανώνται 37 δισεκατομμύρια δολάρια ενώ για τοξικολογικές μελέτες από 7 έως 11 εκατομμύρια. Οι τοξικολογικές μελέτες ολοκληρώνονται μόνο για το 10% των δραστικών ουσιών που μπαίνουν στην κυκλοφορία ετησίως ενώ για το 38% των ουσιών δεν πραγματοποιείται καμία τοξικολογική ανάλυση. Κάθε χρόνο εισάγονται 890 νέες ουσίες και 30000 εμπορικά σκεύασματα (στοιχεία ΕΡΑ).
4. Μείωση της διάβρωσης του εδάφους
Μετά από 40 χρόνια ‘πράσινης επανάστασης’ (δηλαδή εντατικής και υψηλά μηχανοποιημένης μονοκαλλιέργειας, χρήσης υβριδίων υψηλής ανταπόκρισης, χημικών λιπασμάτων και ζιζανιοκτόνων, όπως και αλόγιστης χρήσης νερού) οι ίδιες ουσιαστικά εταιρίες προτείνουν κώδικες ορθής γεωργικής πρακτικής που περιλαμβάνουν οπωσδήποτε γενετικά τροποποιημένους σπόρους, round up και άλλα παρεμφερή ζιζανιοκτόνα αλλά μείωση ή και κατάργηση των οργωμάτων για να ελαχιστοποιηθεί η διάβρωση του εδάφους από την έκθεση σε αέρα και βροχή. Το πιο «ριζοσπαστικό» βέβαια είναι η πρόταση για ενσωμάτωση των υπολειμμάτων της προηγούμενης καλλιέργειας (πρόκειται για καλλιεργητική τεχνική που προτείνεται από τους βιοκαλλιεργητές εδώ και 70 περίπου χρόνια ενώ οι «επιστήμονες» αντιπροτείνανε το κάψιμο των υπολειμμάτων).
Με αυτόν τον τρόπο βέβαια η κατ’ εξαίρεση χρήση των ολικών ζιζανιοκτόνων γίνεται ‘κατά κανόνα’ και ακόμα χειρότερα ‘κατά βούληση’ με συνέπειες όπως:
- Μείωση της εδαφοκάλυψης και έκθεση του εδάφους στη διάβρωση.
- Παρεμπόδιση μέχρι και εξολόθρευση της μικροβιακής δραστηριότητας (η διατήρηση της εδαφοπανίδας είναι καταλυτική στη γένεση της γονιμότητας του εδάφους).
- Παρεμπόδιση της διατήρησης και αναγέννησης της οργανικής ουσίας του εδάφους.
- Καταστροφή των ρυθμιστικών μηχανισμών (για παράδειγμα ο γαιοσκώληκας μεταφέρει ποσότητες ασβεστίου στα ανώτερα στρώματα του εδάφους ρυθμίζοντας την οξύτητα).
Όσον αφορά στις ποικιλίες που θα είναι ανθεκτικές στην αλατότητα ή στην έλλειψη νερού (κατασκευάστηκαν ρύζι, πεπόνια, ντομάτες και κριθάρι χρησιμοποιώντας γονίδια από μαγιά ανθεκτικά στην αλατότητα), υπάρχουν πολλές αμφιβολίες αφού είναι γνωστό ότι ο μεταβολισμός του άλατος εξαρτάται από την αλληλεπίδραση πολλών και διαφορετικών γονιδίων.
Από την άλλη, στον πλανήτη υπάρχουν πολλές ντόπιες ποικιλίες προϊόντα φυσικής διασταύρωσης με ανθεκτικότητα και προσαρμοστικότητα στις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής, σπόροι που αντέχουν στη ξηρασία, στην υψηλή αλατότητα κ.λ.π.
5. Γενετική ρύπανση – Α(να)σφάλεια
Διαδικασία μη αναστρέψιμη και οπωσδήποτε μη προβλέψιμη, η φύση διαθέτει χώρους και χρόνους σαφώς πέραν του ανθρώπινου πεπερασμένου. Η ποιοτική ιδιαιτερότητα του κινδύνου στη γενετική μηχανική οφείλεται στο γεγονός πως η πηγή αυτού του κινδύνου ζεί και αναπαράγεται, επιτρέποντας έτσι την οριζόντια μεταφορά γονιδίων. Τα γονίδια των γενετικά τροποποιημένων φυτών μπορούν να μεταφερθούν στους άγριους συγγενείς τους προσδίδοντας τους ανθεκτικότητα και μετατρέποντας τους σε super ζιζάνια. Πειράματα σε ελεγχόμενες περιοχές ή εργαστήρια δεν αντικατοπτρίζουν τους πραγματικούς κινδύνους, και δεν είναι αντιπροσωπευτικά, καθώς δεν είναι δυνατόν να θέσουν αντικειμενικές παραμέτρους όπως ο χρόνος, η ποσότητα, η διαθέσιμη επιφάνεια, οι καιρικές συνθήκες, η πίεση από φυσική επιλογή και οι δυνατότητες ελέγχου.
Χαρακτηριστικό το παράδειγμα της γενετικά τροποποιημένης ελαιοκράμβης (Σκωτία, Δανία), της οποίας η γύρη μεταφέρεται για πολλά χιλιόμετρα επιμολύνωντας τους άγριους συγγενείς της άγριο ραπανάκι, λευκόφαιο σινάπι, ρόκα κτλ.
Ενστάσεις υπάρχουν και για το γονίδιο Bt. Τι θα συμβεί όταν γενικευθεί η ήδη ανεπτυγμένη ανθεκτικότητα των εντομοπαρασσίτων;
Τι θα συμβεί με τα γενετικά τροποποιημένα ψάρια που αντέχουν στο κρύο ή τους υπερμεγέθεις σολωμούς, οι αποδράσεις των οποίων από τα ιχθυοτροφεία τα καθιστούν σίγουρα περισσότερο ανταγωνιστικά σε ελεύθερο περιβάλλον.
Το σημαντικότερο, ίσως τεχνικό, πρόβλημα προέρχεται από την άγνοιά μας γύρω από την ρυθμιστική λειτουργία του DNA. Η υπεραπλουστευτική θεωρία σύμφωνα με την οποία τα γονίδια καθορίζουν απευθείας τις δυνατότητες και τη συμπεριφορά των διαφόρων οργανισμών, μπορεί να παραμένει διαδεδομένη, είναι όμως άστοχη και μη επιστημονική. Σίγουρα δεν πρόκειται για μια απλή μηχανιστική σχέση προσφοράς και ζήτησης. Οποιαδήποτε αλλαγή σε κάποιο σημείο της αλυσίδας του DNA επιφέρει αλλαγές στη γονιδιακή έκφραση και λειτουργία, κάτι που φυσικά οι φωστήρες της βιοτεχνολογίας δεν μπορούν να προβλέψουν ούτε στα γ.τ φυτά αφού κατά την δημιουργία των γ.τ.ο η ενσωμάτωση στο γονιδίωμα γίνεται σε τυχαίες θέσεις και μπορεί να οδηγήσει στην αδρανοποίηση ή ενεργοποίηση κάποιων γονιδίων ή στην παραγωγή τοξικών ή αλλεργιογόνων ουσιών (φαινόμενα γενετικής θέσης). Αγνοούνται, προφανώς εσκεμένα, βασικές διεργασίες στην έκφραση της γενετικής πληροφορίας όπως η μετα-μεταφραστική τροποποίηση των πρωτεϊνών που πραγματοποιείται μετά από την έκφραση/μετάφραση του μεταφερόμενου γονιδίου στον ξενιστή. Τα ζώα, τα φυτά, τα βακτήρια χρησιμοποιούν διαφορετικόυς μηχανισμούς γι’ αυτές τις τροποποιήσεις. Η προσθήκη σακχαρούχων ομάδων (γλυκοσυλίωση) προκαλεί δραματικές αλλαγές στη δομή και λειτουργία των πρωτεϊνών και είναι γνωστό πως συνδέεται με αλλεργιογόνο δράση. Τι να έγινε άραγε με τον γ.τ καπνό που θα παρήγαγε γ-λινολεικό οξύ (διαιτητικό λιπαρό οξύ το οποίο επιτεύχθηκε βέβαια αλλά συνοδευόταν και από ένα ανεπιθύμητο τοξικότατο για τον άνθρωπο μόριο λόγω αδρανοποιήσης μίας μεταβολικής οδού); Το παράγωγο αυτό δεν περιέχεται στον φυσικό καπνό. Τα διαγονιδιακά φυτά περιέχουν γονίδια από ιούς, βακτήρια, ζώα καθώς και από άσχετα μεταξύ τους φυτά, πρόκειται δηλαδή για μη φυσικούς συνδυασμούς γενετικού υλικού. Τι να πει κανείς για τις διαγονιδιακές πατάτες του Pusztai που προκαλούσαν καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος και σοβαρές αλλοιώσεις ζωτικών οργάνων, όπως το συκώτι ή πρόσφατα για το καλαμπόκι ΜΟΝ 863 (Monsanto) που προκάλεσε σοβαρές βλάβες στους νεφρούς και αλλοιώσεις στη σύσταση του αίματος, (στη φάση αυτή βέβαια στα πειραματόζωα ποντίκια); Η «επιστήμη» δεν είναι σε θέση να εγγυηθεί οτι ένα συγκεκριμένο διαγονιδιακό προϊόν (π.χ τρόφιμο) δεν θα περιέχει αλλεργιογόνες ουσίες ή άλλες τοξίνες, ιδιαίτερα αν το μεταφερόμενο γονίδιο στο καινοφανές τρόφιμο (φράουλα με αντιπαγωγική πρωτείνη) προέρχεται από ένα ψάρι (της Βαλτικής), οργανισμοί που από μόνοι τους δεν θα συναντιόντουσαν ποτέ. Καμιά σοβαρή κλινική ή επιδημιολογική μελέτη για τις βλάβες στην υγεία από αφύσικες τροφές. Κατά καιρούς βέβαια οι εταιρίες αναγκαζονται να καταβάλλουν αποζημιώσεις όπως η γιαπωνέζικη Showa Denko για το θάνατο 37 ανθρώπων, τις μόνιμες βλάβες σε 1500 και τις πάνω από 5000 νοσηλείες. Αυτό ήταν το αποτέλεσμα από τη χρήση γ.τ τρυπτοφάνης ως δαιτητικού συμπληρώματος. Οι μέθοδοι ελέγχου που επέτρεψαν την έγκριση και την κυκλοφορία του νέου προϊόντος αποδείχθηκαν ανεπαρκείς για να διακρίνουν την τοξίνη από την αυθεντική τρυπτοφάνη.
Επίσης υπάρχουν προβλήματα και μετά την επιτυχή εισαγωγή των ξένων γονιδίων όπως το γεγονός ότι η διάσπαση ή η αστάθεια των νέων γονιδίων μπορεί να προκαλέσει παραγωγή νέων τοξινών με άγνωστες συνέπειες. Οι ουσίες που χρησιμοποιούνται για να μας δείξουν ότι η εισαγωγή του γονιδίου στο φυτό ήταν επιτυχής είναι αντιβιοτικά, με αποτέλεσμα να συσσωρεύονται αντιβιοτικά στην τροφική αλυσίδα και να δυσχεραίνουν την αντιμετώπιση προσβολών από μικροοργανισμούς.
Η ψευτο-αντικειμενική θέση/άποψη των αργυρώνητων κραχτών της αγοράς πως αν μια εφεύρεση, μια ανακάλυψη ή ένα νέο προϊόν θα αποβούν ωφέλιμα ή βλαβερά για τον ανθρωπότητα εξαρτάται από τον ίδιο τον άνθρωπο, δεν είναι παρά υστερόβουλη. Οι αποφάσεις για τη μαζική χρήση χημικών στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, τη ρίψη της ατομικής βόμβας σε Χιροσίμα-Ναγκασάκι, την κούρσα των εξοπλισμών και τον ψυχρό πόλεμο με τις ατέλειωτες τοπικές συρράξεις, την πράσινη επανάσταση και τους γ.τ.ο, δεν πάρθηκαν από τη μυθιστορηματική αφαίρεση άνθρωπος αλλά από πολύ συγκεκριμένα κέντρα της δυτικής κυριαρχίας. Είναι μια καλοσχεδιασμένη εκστρατεία marketing και δημόσιων σχέσεων που εκθέτει επιλεκτικά και επιφανειακά τα μειονεκτήματα του προϊόντος για να καταστήσει αδιαφιλονίκητη την αξιοπιστία των πλεονεκτημάτων του.
Η επιστήμη που συγκαλύπτει, που δικαιολογεί, που καταντά απλά τεχνική για την τεχνητή χειραγώγηση του ζώντος, η επιστήμη που αδειάζει την πραγματικότητα απο την ουσία και τη ζωτική ροή της και καταξιώνεται ως απόρριψη, δηλ μίσος για τη φύση, είναι απλά μέρος της παθολογίας της οποίας είναι θύματα οι τεχνικοί και οι επιστήμονες του τέλους της χιλιετίας.
Η βιοτεχνολογική στροφή της μετα-βιομηχανικής κοινωνίας είναι ένα μακροπρόθεσμο πρότζεκτ στο οποίο δραστηριοποιούνται από χρόνια ερευνητές, πολυεθνικές, μηχανισμοί προπαγάνδας και κυβερνήσεις. Ο απότερος σκοπός έχει πολλαπλές όψεις αλλά μια μοναδική βάση πάνω στην οποία οργανώνεται: τον όλο και πιό στενό και απροκάλυπτο έλεγχο της κυριαρχίας επί του κάθε τι ζωντανού. O αγώνας ενάντια στην βιοτεχνολογία δεν μπορεί και δεν πρέπει να αναβάλλεται, ούτε και να αναμένει καλύτερες συνθήκες. Είτε είμαστε πειραματόζωα εξασκούμενων σαμάνων είτε προτάσσουμε την απελευθέρωση από την κυριαρχία του ανθρώπου στον άνθρωπο και στη φύση.
